Tìm hiểu về béo phì - Nguyên nhân và cách phòng tránh bệnh béo phì

Tình trạng dư thừa cân nặng và béo phì ở Việt Nam đang ngày càng gia tăng, nhất là đối với các khu vực thành thị. Mặc dù tỷ lệ béo phì dư cân của Việt Nam vẫn còn khá thấp so với các nước phát triển khác tuy nhiên những con số cũng khá đáng báo động. Tỷ lệ người trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì là 25% trong khi đó con số này ở trẻ em thành thị lên đến 40%.

Nguyên nhân của việc này đến từ sự phát triển của xã hội, lối sống đô thị hóa khiến cho nhiều người ít vận động tay chân, căng thẳng đầu óc và một chế độ ăn thiếu cân bằng. Rối loạn dinh dưỡng cho ăn uống thiếu cân bằng dẫn đến tăng cân khi việc tiêu thụ quá nhiều chất béo, đường, carbohydrate tinh chế và không bổ sung đủ các loại khoáng chất, vitamin.

Theo số liệu của Viện dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ béo phì ở người trưởng thành tại Việt Nam là 6,6%, trong đó khu vực Đông Nam Bộ có tỷ lệ cao nhất 16%, khu vực Đông Bắc Bộ thấp nhất 6,4%. Tỷ lệ béo phì cao nhất ở lứa tuổi 45 đến 54 chiếm 8,95%, ở nữ (8%) cao hơn ở nam (5,28%).

Chỉ số khối cơ thể (BMI) được tính theo công thức: BMI =W/H trong đó W là cân nặng tính bằng kg còn H là chiều cao tính bằng mét.

Bảng phân loại béo phì dựa vào BMI

BMI	Phân loại
Dưới 18,5	Thể trọng gầy
18,5 - 24,9	Thể trọng bình thường
25 - 29,9	Thừa cân
30 - 34,9	Béo phì cấp độ 1
35 - 39,9	Béo phì cấp độ 2
Trên 40	Béo phì cấp độ 3

A - 2 Theo Wiki

Tình trạng béo phì hiện nay

Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến mức ảnh hưởng tới sức khỏe. Béo phì là tình trạng sức khỏe có nguyên nhân dinh dưỡng. Thường thường một người trưởng thành khỏe mạnh, dinh dưỡng hợp lý, cân nặng của họ dao động trong giới hạn nhất định. "Cân nặng nên có" của mỗi người thường ở vào độ tuổi 25-30. Hiện nay, Tổ chức y tế thế giới thường dùng chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index - BMI) để nhận định tình trạng gầy béo. Người bị béo phì ngoài thân hình phì nộn, nặng nề, khó coi còn có nguy cơ mắc nhiều bệnh như rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, sỏi mật, đái tháo đường, xương khớp và ung thư. Nỗi lo béo phì làm mọi người cảm thấy tự ti về bản thân mình.

A - 3 Đối với người lớn

Tình trạng béo phì đối với người lớn

Thừa cân là chỉ số BMI lớn hơn hoặc bằng 25 và béo phì là chỉ số BMI lớn hơn hoặc bằng 30.

A - 4 Đối với trẻ em

Tình trạng béo phì đối với trẻ em

Đối với trẻ em dưới 5 tuổi: Thừa cân là cân nặng theo chiều cao lớn hơn 2 độ lệch chuẩn trên trung bình. Tiêu chuẩn tăng trưởng trẻ em của WHO và béo phì là cân nặng theo chiều cao lớn hơn 3 độ lệch chuẩn trên trung bình Tiêu chuẩn tăng trưởng trẻ em của WHO.

Trẻ em từ 5 - 18 tuổi: Thừa cân là BMI theo tuổi lớn hơn 1 độ lệch chuẩn trên trung bình tham chiếu tăng trưởng của WHO; và béo phì lớn hơn 2 độ lệch chuẩn trên trung bình trên tham chiếu tăng trưởng của WHO.

BẠN CHỜ CHÚT !!!
NẾU BẠN ĐÃ ĐỌC ĐẾN ĐÂY
SHOP GIÁ GỐC CÓ TẶNG 1 PHẦN QUÀ
ĐẶC BIỆT GIẢM CÂN MIỄN PHÍ CHO BẠN
MỜI BẠN CHỌN PHẦN QUÀ
TẢI EBOOK XUỐNG MIỄN PHÍ GIFT CODE KHUYẾN MẠI

 

B. Nguyên nhân gây ra bệnh béo phì

Sự thay đổi trọng lượng cơ thể cho thấy nếu năng lượng đưa vào lớn hơn năng lượng tiêu thụ thì sự tăng cân sẽ xuất hiện.

Bệnh béo phì có rất nhiều nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan hàng ngày của chúng ta gây ra. Do đó bạn hãy cùng SHOP GIÁ GỐC cùng tìm hiểu nguyên nhân gây ra bênh béo phì bạn nhé

B - 1 Chế độ ăn

Chế độ ăn quá nhiều chất béo dẫn tới béo phì

Khi chế độ ăn cung cấp năng lượng vượt quá nhu cầu, nếp sống làm việc tĩnh lại, ít tiêu hao năng lượng sẽ làm cân nặng cơ thể tăng lên. Nhiều người thường khó kiểm soát chế độ ăn của mình. Các nhà nghiên cứu cho rằng chỉ cần ăn dư ra 70 calo mỗi ngày sẽ dẫn tới tăng cân mặc dù số calo này nhỏ có thể không nhận ra dễ dàng, nhất là khi ta ăn những thức ăn giàu năng lượng. Các loại thức ăn giàu chất béo thường ngon miệng nên người ta dễ bị ăn quá thừa mà không biết. Mỡ có độ năng lượng cao gấp 2 lần đường, lại cần ít calo hơn để dự trữ dưới dạng triglycerid, trong khi đó đường cần năng lượng để chuyển thành axit béo tự do trước khi dự trữ. Vì vậy, khẩu phần ăn nhiều mỡ dẫn đến thừa calo và tăng cân.

Các chất sinh năng lượng có trong thức ăn như protit, lipit, gluxit trong thức ăn đều chuyển nhanh thành chất béo dự trữ. Như vậy, một khẩu phần không chỉ nhiều chất béo mới gây béo mà ăn quá nhiều tinh bột, đường, đồ ngọt đều gây béo. Các thói quen khác như ăn nhiều cơm, ăn nhiều vào bữa tối, thích ăn các thức ăn chứa nhiều năng lượng (đường mật, nước ngọt, thịt mỡ, dầu mỡ...), thích ăn các món ăn xào rán cũng là những thói quen không tốt có thể dẫn đến nguy cơ bị béo phì.

B - 2 Lười vận động

Lười vận động dẫn tới béo phì

Hoạt động thể lực tham gia vào quá trình thiết lập cân bằng giữa năng lượng tiêu hao và năng lượng nạp vào cơ thể do đó có vai trò hết sức quan trọng đối với tình trạng thừa cân - béo phì. Mặt khác, hoạt động thể lực còn giúp cơ thể chuyển hóa tích cực. Cùng với yếu tố ăn uống, sự gia tăng tỷ lệ béo phì thường đi song song với giảm hoạt động thể lực trong lối sống tĩnh lại. Một điểm đáng lưu ý là những người hoạt động thể lực nhiều thường ăn thức ăn giàu năng lượng nhưng khi điều kiện làm việc thay đổi & lối sống thay đổi, hoạt động thể lực giảm, nếu vẫn giữ thói quen ăn nhiều họ thường dễ bị béo. Điều này giải thích cho hiện tượng béo phì ở tuổi trung niên, các vận động viên sau khi giải nghệ hay những công nhân lao động chân tay sau khi về hưu.

B - 3 Điều kiện sống

Điều kiện sống xã hội quá tốt

Ở các nước đang phát triển, kinh tế còn nghèo, tỉ lệ người béo phì ở tầng lớp nghèo thường thấp. Nguyên nhân chính là do nguồn cung cấp thực phẩm còn hạn chế, năng lượng tiêu hao nhiều không chỉ do lao động chân tay nặng nhọc mà tiêu hao năng lượng còn tăng lên do đi lại chủ yếu bằng phương tiện thô sơ hay đi bộ. 

Ngược lại, ở cộng đồng có điều kiện kinh tế - xã hội tốt hơn, tỷ lệ béo phì thường cao hơn. Tuy nhiên, điều này không nhất thiết như vậy. Hiện tượng "gánh nặng kép" đã xuất hiện ở nhiều nước Châu Á nghĩa là tồn tại đồng thời cả tình trạng thừa cân - béo phì và cả suy dinh dưỡng, thậm chí thừa cân - béo phì gặp không ít ở các cộng đồng nghèo. Điều này gắn liền với quá trình đô thị hóa đã quan sát thấy ở nhiều nước đang phát triển. 

Mặt khác, ở các nước công nghiệp phát triển, sự thiếu ăn không còn phổ biến nữa, tỷ lệ béo phì lại thường cao ở tầng lớp nghèo, ít học so với các tầng lớp khá giả hơn. Nguyên nhân là do tầng lớp nghèo vẫn giữ thói quen ăn uống có nguy cơ đối với thừa cân, còn tầng lớp khá giả lại có xu hướng kiểm soát tốt hơn tình trạng béo phì so với tầng lớp nghèo.

B - 4 Do thần kinh nội tiết

Vùng dưới đồi: Gây béo phì khi bị tổn thương, bệnh ít gặp.

Đa nang buồng trứng: Đa nang buồng trứng gây rối loạn kinh nguyệt, tăng huyết áp, tăng androgen, kháng insulin và béo phì gặp 50% bệnh nhân

Cường vỏ thượng thận (H.C Cushing).

Suy giáp: Suy giáp làm rối loạn chuyển hóa nước điện giải, làm giảm Natri và giữ nước gây tăng cân, điều này hoàn toàn khác với tăng cân do béo.

Bệnh lý tuyến giáp gây béo phì

U tuỵ nội tiết (insulinoma): Do tăng insulin gây hạ đường huyết và bệnh nhân phải ăn nhiều dẫn tới tăng cân.

Hội chứng phì sinh dục (Babinski – Froehlich).

Những bệnh nhân bị rối loạn nội tiết và chuyển hóa như: U vỏ thượng thận, mãn kinh, rối loạn chuyển hóa đường, rối loạn mỡ máu ( lipid)...v.v sẽ kích thích tạo mô mỡ. Sự hình thành mô mỡ trong cơ thể khiến cho sự gia tăng nhu cầu về chất đường, kéo theo gia tăng nhu cầu Insulin, sự gia tăng hai chất này lại kích thích tạo mô mỡ và hình thành một vòng xoắn bệnh lý rất khó điều trị.

B - 5 Do gen

Đột biến gen sản xuất Leptin hoặc đột biến Receptor của Leptin.

Đột biến gen khác:

Gen tổng hợp POMC.

Gen sản xuất Prohormone convertase – 1 (PC – 1)

Me – 4 Receptor.

PPAR – 2 (Peroxisome Proliferator Activator – receptor 2 ).

Yếu tố di truyền có vai trò nhất định đối với béo phì. Theo Grant và Clark (1976) trẻ có cha mẹ béo phì thường bị béo phì. Một nghiên cứu ở Thái Lan trên trẻ từ 6-13 tuổi (1996) cho thấy tỷ lệ con cái có cha mẹ béo phì bị béo phì nhiều hơn gấp 3,1 lần so với những trẻ em có cha mẹ không bị béo phì. Trong số trẻ béo phì, khoảng 80% có cha hoặc mẹ bị béo phì, 30% có cả cha và mẹ bị béo phì. Gia đình có nhiều cá nhân bị béo phì thì nguy cơ béo phì cho những thành viên khác là rất lớn. Tuy nhiên trên cộng đồng, vai trò của yếu tố di truyền này không lớn. Mặt khác, một gia đình có nhiều thành viên bị béo phì có thể còn liên quan đến chế độ ăn uống chung của toàn hộ gia đình đó.

Nhiều nghiên cứu đã cố gắng xác định xem nguyên nhân của tình trạng béo phì có tính gia đình là do di truyền hay do môi trường. Hiện nay người ta đã có những bằng chứng kết luận rằng: béo phì thường do yếu tố môi trường tác động lên những cá thể có khuynh hướng di truyền. Và dinh dưỡng giữ vai trò hàng đầu trong số các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến hiện tượng thừa cân - béo phì.

C. Hậu quả của béo phì

Béo phì làm cơ thể mất cân đối, nặng nề, chậm chạp... Hậu quả của béo phì là sức khỏe kém, năng suất lao động giảm và chất lượng cuộc sống không thoải mái. Cùng với việc làm mất đi vẻ thẩm mỹ, người bị tăng cân và đang gặp tình trạng thừa cân béo phì sẽ có tỷ lệ bệnh tật cao hơn ở người bình thường, đặc biệt là các bệnh mạn tính không lây nguy hiểm.

Bệnh béo phì rất dễ mắc phải những bệnh nguy hiểm thường gặp dễ mắc phải.Sau đây hãy cùng SHOP GIÁ GỐC cùng tìm hiểu hậu quả mà bệnh béo phì mang lại để bạn tiến hành phòng tránh nhé

C - 1 Tác động tâm lý từ ngoại hình quá khổ

Tâm lý ngại trước đám đông của bệnh béo phì

Thừa cân béo phì khiến cơ thể trở nên quá khổ, vì vậy chủ nhân luôn có cảm giác tự ti, cho rằng mình không hấp dẫn khi mất đi sự thon thả và những đường cong. Người thừa cân béo phì thường mất tự tin trong giao tiếp, ngại xuất hiện trước đám đông, căng thẳng, kém linh hoạt trong cuộc sống hàng ngày... làm giảm sút hiệu quả công việc...

C - 2 Bệnh xương khớp

Dễ mắc bệnh xương khớp khi bị béo phì

Người thừa cân béo phì dễ bị thoái hóa khớp, loãng xương, đau nhức triền miên do trọng lượng cơ thể gây áp lực lên xương khớp. Khớp gối, cột sống tổn thương sớm nhất. Người thừa cân béo phì dễ mắc bệnh gout.

C - 3 Bệnh lý tim mạch

Người béo phì thường đi kèm với bệnh rối loạn lipid máu hay thường gọi là bệnh mỡ trong máu hoặc cholesterol cao. 

Khi cholesterol cao gây xơ hóa lòng mạch máu, tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim. 

Mặt khác, ở người béo phì tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể và lâu dài gây quá tải cho tim do đó ở người béo phì dễ mắc các bệnh về tim mạch. Hiện tại, tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch đang đứng đầu trong các nguyên nhân, trong đó rất nhiều ca là biến chứng của bệnh béo phì.

C - 4 Bệnh tiểu đường

Bệnh béo phì có liên quan mật thiết với bệnh tiểu đường tuýp 2 do gây đề kháng insulin ( hormon điều hòa đường huyết và đưa nhanh glucose vào tế bào để sử dụng) nên là nguyên nhân trực tiếp gây ra đái tháo đường týp 2 ở người béo phì.

C - 5 Bệnh lý đường tiêu hóa

Dễ mắc bệnh lý đường tiêu hóa khi bị béo phì

Do béo phì làm cho lượng mỡ dư bám vào các quai ruột gây táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ. Sự ứ đọng phân và các chất thải độc hại sinh ra trong quá trình chuyển hóa dễ sinh bệnh ung thư đại tràng. Lượng mỡ dư tích tụ ở gan gây bệnh gan nhiễm mỡ nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến bệnh xơ gan... Rối loạn chuyển hóa mỡ sinh ra sỏi mật.

C - 6 Béo phì gây suy giảm trí nhớ

Trẻ thừa cân béo phì thường có chỉ số thông minh thấp hơn trẻ có cân nặng bình thường. Người lớn bị béo phì có nguy cơ bị Alzheimer cao hơn so với người bình thường.

C - 7 Bệnh lý đường hô hấp

Dễ mắc bệnh lý đường hô hấp khi bị béo phì

Hoạt động của cơ hoành, khí phế quản của người béo phì thường hạn chế do “mỡ bám”, người béo phì thường bị rối loạn nhịp thở, ngáy, ngưng thở khi ngủ, béo phì càng nặng rối loạn nhịp thở càng nhiều.

C - 8 Rối loạn nội tiết

Dễ bị rối loạn nội tiết khi bị béo phì

Phụ nữ béo phì thường bị rối loạn kinh nguyệt, buồng trứng đa nang, khó có thai, nguy cơ vô sinh cao. Nếu có thai nguy cơ đẻ khó, con dễ bị rối loạn chuyển hóa. Nam giới béo phì thường yếu sinh lý, nguy cơ vô sinh.

C - 9 Nguy cơ ung thư

Dễ mắc bệnh ung thư khi bị béo phì

Một số nghiên cứu cho thấy sự liên quan giữa béo phì và ung thư như: thực quản, ung thư trực tràng, ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư gan mật và ung thư tuyến tiền liệt.

D. Phòng tránh bệnh béo phì

Có rất nhiều cách để phòng tránh bệnh béo phì. Sau đây hãy cùng SHOP GIÁ GỐC cùng tìm hiểu các cách để giúp bạn phòng tránh béo phì bạn nhé

D - 1 Tập thể dục thường xuyên

Thật không may, hầu hết người lớn hiện nay dành phần lớn thời gian ngồi trong ngày, dù ở nhà, tại nơi làm việc hoặc trong quá trình hoạt động giải trí. Với một lối sống ít vận động, có thể không dễ dàng thực hiện đốt cháy nhiều calo mỗi ngày. Vậy một trong những điều quan trọng nhất để ngăn ngừa tăng cân là tập thể dục thường xuyên. Tập thể dục ít nhất mỗi ngày 30 phút, hoạt động thể chất cường độ cao vừa phải.

D - 2 Chế độ ăn lành mạnh

Chế độ ăn lành mạnh giúp bạn phòng tránh được bệnh béo phì

Chế độ ăn đã được chứng minh là nguyên nhân gây nên béo phì vì vậy bạn cần giảm lượng chất béo chứa nhiều acid no như mỡ động vật, bơ, dầu dừa, phô mai; giảm chất béo chứa nhiều cholesterol như nội tạng động vật, lòng đỏ trứng trong chế độ ăn của mình. Hạn chế ăn những đồ ăn nhanh, đồ ngọt….Tránh ăn mặn, ăn muộn, ăn những thực phẩm ít calo, như trái cây, rau xanh và ngũ cốc. Chia nhỏ bữa ăn, bắt đầu bằng bữa sáng thật no. Nên chia ra mỗi ngày ăn 3 bữa chính và hai bữa phụ. Hãy nhớ rằng không có một thức ăn cung cấp tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết, hãy chọn nhiều loại thức ăn trong ngày. Luôn kiểm soát hành vi ăn uống. Việc ăn uống hợp lý sẽ giúp cơ thể không thèm ăn.

D - 3 Theo dõi cân nặng thường xuyên

Theo dõi cân nặng thường xuyên giúp bạn kiểm soát được trọng lượng

Theo dõi cân nặng thường xuyên giúp phát hiện tăng trọng lượng nhỏ trước khi chúng trở thành vấn đề lớn. 

Uống nhiều nước: Cơ thể chúng ta luôn cần nước, cũng nhờ uống nhiều nước, thận sẽ lọc các chất cặn bã tốt hơn và cơ thể sẽ chuyển hóa chất béo hiệu quả hơn. Những người uống hơn 4 cốc nước/ngày có thể giảm thêm 1 kg so với những người uống ít hơn. 

Ngủ đủ giấc: Theo các nhà nghiên cứu thì ngủ thêm 1 tiếng mỗi đêm sẽ giúp giảm tới 6kg mỗi năm. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy ngủ quá ít lại làm cảm giác thèm ăn tăng lên và làm cơ thể không thể kiềm chế khi lên cơn đói. 

Thay đổi lối sống: Để phòng ngừa bệnh béo phì bạn cần phải tạo cho mình một lối sống lành mạnh, giảm stress, không thuốc lá, hạn chế rượu bia. Bỏ thói quen vừa ăn vừa đọc hay xem tivi... vì dễ mất kiểm soát thành ăn quá nhiều. Nên ngừng ăn ngay khi không đói. Tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ sẽ hạn chế được lượng ăn vào.

D - 4 Thực hiện các phương pháp giảm béo phì

Theo SHOP GIÁ GỐC thì để giảm béo đạt được hiệu quả cao. Bạn cần phải lập kế hoạch kiên trì thực hiện việc ăn uống, luyện tập một cách kiên trì. Kiểu như “Có công mài sắt có ngày nên kim”. Nếu bạn thực hiện việc giảm béo được 1 - 2 ngày mà đã từ bỏ thì mãi mãi bạn không giảm được béo đâu.

Như vậy, qua bài viết "Tìm hiểu về béo phì -  Nguyên nhân và cách phòng tránh bệnh béo phì" nó có thể giúp  ích cho bạn mầm mống của bệnh béo phì để bạn có phương án phòng tránh nó.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm cách giảm béo đạt hiệu quả cao thì bạn có thể đọc các bài viết bên dưới bạn nhé